Το να ζείς στην Πάτμο είναι ευλογία. Οι αργοί ρυθμοί της σε παρασέρνουν ενώ ο αέρας της κάθε εποχής σε εμπνέει με διαφορετικό τρόπο.
Η θάλασσά της σου δίνει ζωή και ο ήλιος μοιάζει να λάμπει με περισσότερες αχτίδες που σε κάνουν να νιώθεις μοναδικός και ζωντανός.
Οι λέξεις δεν μπορούν να περιγράψουν την ενέργεια και τον μαγνητισμό της ατμόσφαιρας, είναι ένα γεωφυσικό φαινόμενο που δεν μπορούν όλοι να νιώσουν ή να δουν.
Όπου κι αν γυρίσεις το κεφάλι σου βλέπεις το μοναστήρι κτισμένο επιβλητικά στην κορυφή της Χώρας. Η οδήγηση και το περπάτημα στο νησί είναι απόλαυση: δεν υπάρχει ούτε ένα φανάρι στους δρόμους, που στριφογυρνάνε αποκαλύπτοντας ένα καινούριο σκηνικό μετά από κάθε στροφή.
Κάτι που δεν ξέρουν όλοι είναι ότι στην Πάτμο γράφτηκε η Αποκάλυψη, το τελευταίο βιβλίο της Βίβλου, από τον Άγιο Ιωάννη το Θεολόγο (γνωστό επίσης ως αγαπημένο μαθητή του Ιησού) όταν ήταν εδώ σε εξορία.
Το νησί υπήρξε τόπος εξορίας λόγω του ότι ήταν δυσπρόσιτο.Τώρα η προσέγγιση δεν είναι δύσκολη αλλά σε κάποιες περιπτώσεις χρονοβόρα,οι περισσότεροι θεωρούν το ταξίδι μια εισαγωγή στην εμπειρία της Πάτμου.
Εδώ όλα είναι δίπλα σου κι έτσι οι μέρες γίνονται τεράστιες. Μέσα σε λίγη ώρα μπορείς να κολυμπήσεις στην μία πλευρά του νησιού και να απολαύσεις το φαγητό σου στην άλλη.
ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Σύμφωνα με το μύθο, τα πανάρχαια χρόνια η Πάτμος βρισκόταν στο βυθό της θάλασσας . Ήταν ορατή μόνο όταν η θεά Σελήνη έλαμπε από πάνω της.
Η Σελήνη πήγαινε συχνά στο βουνό Λάτμος για να συναντήσει τον αγαπημένο της, το βασιλιά Ενδυμίωνα. Πατέρας του ήταν ο Δίας και του είχε παραχωρήσει το προνόμιο να μην γερνάει όταν κοιμόταν. Καθώς ο Ενδυμίωνας συχνά κοιμόταν, η Σελήνη καθόταν στην κορυφή του βουνού Λάτμος και μιλούσε με την Άρτεμη, καθώς εκεί βρισκόταν ένας από τους σημαντικότερους ναούς της.
Ένα βράδυ, η Άρτεμη πρόσεξε το μικρό νησί που γυάλιζε κάτω από το νερό από τις ακτίνες της Σελήνης που πλησίαζε. Η Άρτεμη το ερωτεύτηκε αμέσως και θέλησε να το κάνει δικό της. Επειδή καταλάβαινε ότι δεν ήταν αρκετά δυνατή για να το ανεβάσει από το βυθό, έστειλε μήνυμα με τη σκέψη της στον δίδυμο αδελφό της Απόλλωνα. Εκείνος δεν ήταν πρόθυμος να ανεβάσει το νησί και μίλησε στον πατέρα του, το Δία, ο οποίος υποσχέθηκε να βοηθήσει. Ο Δίας ζήτησε την άδεια από τον αδελφό του, τον Ποσειδώνα, τον πανίσχυρο και επίφοβο θεό της θάλασσας, ο οποίος δεν ενδιαφερόταν για το νησί και έδωσε την έγκρισή του. Έτσι λοιπόν, χάρη στη θεϊκή δύναμη του Δία, το νησί της Πάτμου αναδύθηκε από τη θάλασσα αποκαλύπτοντας την εκθαμβωτική ομορφιά του, ενώ ο θεός Ήλιος (ο αδελφός της Σελήνης), που βλέπει τα πάντα, ζέστανε το νησί με τις ακτίνες του δίνοντάς του έτσι ζωή. Στη συνέχεια, η Άρτεμη έπεισε μερικούς κατοίκους της περιοχής γύρω από το βουνό Λάτμος να πάνε να ζήσουν στο νησί, πράγμα που έκαναν για να την ευχαριστήσουν. Για να την τιμήσουν, το ονόμασαν Λητώις, που είναι ένα άλλο όνομα της Άρτεμης και σημαίνει «κόρη της Λητούς».
Στο μουσείο της μονής του Αγίου Ιωάννη υπάρχει επιγραφή που αναφέρει ότι ο Ορέστης, όταν καταδιωκόταν από τις Ερινύες για το φόνο της μητέρας του, βρήκε καταφύγιο στην Πάτμο και έχτισε τον μεγάλο ναό της Άρτεμης στο σημείο όπου σήμερα βρίσκεται το Μοναστήρι.
ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΠΑΤΜΟΣ Μυθολογία:
Μυθολογία:Σύμφωνα με τη μυθολογία το πρώτο όνομα της Πάτμου ήταν Λητωίς, το δεύτερο όνομα δηλαδή της θεάς Άρτεμης,η οποία φρόντισε να ανασύρει το μισοβυθισμένο νησί στην επιφάνεια.Καμιά φορά συναντάμε γραμμένο το όνομα Πάτνος, που λέγεται ότι προήλθε από το γεγονός ότι ο θεός της θάλασσας Ποσειδώνας ήταν ο πρώτος που πάτησε το πόδι του στο νησί (από τη λέξη «πατώ»).
Ετυμολογία:Σύμφωνα με κάποιους η Πάτμος ονομαζόταν άλλοτε Παλμόζα ,αφού ήταν νησί γεμάτο φοίνικες.
Ιστορία:
Οι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι το όνομα του νησιού προήλθε από αυτό του βουνού Λάτμος που βρίσκεται στην Καρία της Μικράς Ασίας, απ'όπου ξεκίνησε η λατρεία της θεάς Άρτεμης.
ΙΣΤΟΡΙΑ
· Γύρω στο 400 π.Χ. και μετά υπάρχουν ερείπια και άλλα ευρήματα στο Καστέλι κι αλλού, όπως και μαρτυρίες (κείμενα Πρόχορου), πού επιτρέπουν να συμπεράνουμε ότι η Πάτμος, αν και μικρό νησί, δεν υστέρησε στη ν ανάπτυξη.
· Γύρω στο 200 π .Χ.: Οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούν την Πάτμο ως τόπο εξορίας.
· 95-97 μ.X.: Eίναι η χρονιά που ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος εξορίστηκε στο νησί της Πάτμου, όπου έμεινε για 15 περίπου χρόνια μέχρι που επέστρεψε στην Έφεσο.
· 284 μ.X.: Η διάσπαση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας σε ανατολικό και δυτικό κράτος.
· 313 μ.X.: Αναγνωρίζεται επίσημα η Χριστιανική θρησκεία.
· 395 μ.Χ.: Η αρχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
· 400-600: Η Πάτμος και οι άνθρωποί της βιώνουν μία πολιτιστική ανάπτυξη η οποία διαφαίνεται στα αρχιτεκτονικά απομεινάρια από εκκλησίες- βασιλικές.
· 600-900: Συνεχείς επιδρομές από τους Άραβες και άλλους λαούς, ερήμωσαν το νησί.
· 904: Μετά την άλωση της Θεσσαλονίκης, πολλοί κάτοικοί της κατέφυγαν στην τότε άνυδρη Πάτμο.
· 1088: Ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Αλέξιος Ά ο Κομνηνός παραχώρησε στον Χριστόδουλο απόλυτη κυριαρχία στο νησί της Πάτμου.
· 1091: Ο Όσιος Χριστόδουλος σχεδιάζει την θεμελίωση της Μονής του Θεολόγου. Το μοναστήρι πρόκειται να αποτελέσει τη βάση τ ης Ορθοδόξου Εκκλησίας .
· 1093: Ο Όσιος Χριστόδουλος αναγκάζεται εξαιτίας των συχνών πειρατικών επιδρομών , να αποχωρήσει από τ η ν Πάτμο και να καταφύγει στην Εύβοια όπου στις 16 Μαρτίου πέθανε χωρίς ν α προλάβει να ολοκληρώσει το έργο του.
· 1100: Η Μονή τού Θεολόγου αριθμεί 150 μοναχούς.
· 1127: Το μοναστήρι, έχοντας λάβει εγγυήσεις προστασίας από ορθόδοξες δυνάμεις, επιτρέπει στους ναυτικούς της Πάτμου να επεκτείνουν τις θαλασσινές τους εμπορικές διαδρομές.
· 1132: Χτίζονται τα πρώτα σπίτια στη Χώρα από τους οικοδόμους της μονής.
· 1157 και 1158: Σαρακηνοί επιτίθενται στο νησί. Η μονή αντιστέκεται με επιτυχία, ο πληθυσμός όμως πληρώνει το τίμημα των επιδρομών .
· 1186: Επιδρομή Νορμανδών πειρατών προκαλεί κι άλλες απώλειες στον πληθυσμό του νησιού.
· 1191: Ο Φίλιππος ο Κατακτητής, βασιλιάς της Γαλλίας, επιστρέφοντας από την Τρίτη Σταυροφορία κάνει μία στάση στην Πάτμο με δυσάρεστες για το νησί συνέπειες.
· 1207: Οι μοναχοί ζητούν τη βοήθεια του Πάπα για την προστασία της Μονής, έπειτα από την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης (1204) από τους Σταυροφόρους.
· 1309: Οι Ιωαννίτες Ιππότες (της Ρόδου) καταλαμβάνουν τη Ρόδο. Τα επόμενα χρόνια επεκτείνουν την κυριαρχία τους και σε άλλα νησιά, ασκούν όμως πολύ μικρή εξουσία στην Πάτμο.
· 1390: Οι Πάτμιοι υποχρεώνονται να καταβάλουν φόρο υποτελείας στους Τούρκους και η Μονή απολαμβάνει κάποια προστασία.
· 1453: Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, εκατό περίπου βυζαντινές οικογένειες αναζητούν καταφύγιο στην Πάτμο.
· 1480: Οι Ιππότες της Ρόδου νικούν τους Τούρκους στη Ρόδο και αποκτούν επιρροή στα περισσότερα Δωδεκάνησα και στην Πάτμο.
· 1522: Οι Τούρκοι καταλαμβάνουν τη Ρόδο και οι Ιππότες αποχωρούν. Από τους 4000 περίπου κατοίκους της Πάτμου οι περισσότεροι μεταναστεύουν και ελάχιστοι απομένουν στο νησί.
· 1523: Οι Τούρκοι εγκαθιστούν εκπροσώπους για τη συλλογή φόρων.
· 1540: Οι βενετοτουρκικοί πόλεμοι τελειώνουν και ξεκινά μία περίοδος ειρήνης για τα περισσότερα νησιά και την Πάτμο .
· 1590: Ιδρύεται η εκκλησία της Παναγίας της Διασώζουσας
· 1600: Η Πάτμος αναπτύσσει εμπορική δραστηριότητα και γίνεται ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια της Μεσογείου. Εξάγει κυρίως βαμβακερά κεντήματα,κεραμεικά καθώς και πίνακες ζωγραφικής σε ξύλο. Την ίδια περίοδο το μοναστήρι παίρνει τη σημερινή του μορφή.
· 1655: Η Πάτμος έχει 3000 περίπου κατοίκους. Η διοίκηση ασκείται από τη Μονή ενώ Τούρκοι δεν κατοικούν στο νησί.
· 1607: Χτίζεται η μονή της Ζωοδόχου Πηγής.
· 1619: Κάποιες οικογένειες μεταναστεύουν στην Πάτμο και εγκαθίστανται γύρω από την Πλατεία Λεσβίας στη Χώρα.
· 1659: Οι Βενετοί επιτίθενται στο νησί και προκαλούν μεγάλες καταστροφές στη Χώρα.
· 1669: 50 οικογένειες έρχονται από την Κρήτη και εγκαθίστανται στην Πάτμο, εξαιτίας της άλωσης του Χάνδακα από τους Τούρκους.
· 1700: Κυριαρχία των Βενετών. Χτίζουν σκαλοπάτια που οδηγούν από το λιμάνι στη Χώρα δίνοντας στο λιμάνι τη σημερινή του ονομασία:Σκάλα.
· 1713: Η Πατμιάδα σχολή ,που αποτέλεσε ένδοξο εθνικό κρυφό εργαστήρι για τους Έλληνες,ιδρύεται από τον Μακάριο Καλογερά. Γενναιόδωρες δωρεές, τόσο από το εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό, κάνουν δυνατή τη λειτουργία της σχολής .
· 1768: Στη διάρκεια του ρωσοτουρκικού πολέμου και στα λεγόμενα ορλωφικά, η Πάτμος γίνεται ανεξάρτητη. Το μοναστήρι έχει πλέον την πλήρη κυριαρχία και για πρώτη φορά παραχωρεί μέρος του νησιού στην κοινότητα.
· 1794: Κατασκευάζεται ο πρώτος λιθόστρωτος δρόμος που συνδέει τη Σκάλα με τη Χώρα.
· 1821: Ξεσπά η νικηφόρος Ελληνική Επανάσταση. Η Πάτμος απελευθερώνεται μαζί με άλλα τμήματα της χώρας. Σημαντικό ρόλο έπαιξε η Φιλική Εταιρία της οποίας ένας από τους ιδρυτές ήταν Πάτμιος, ο Εμμανουήλ Ξάνθος. Από την Πάτμο ήταν επίσης και άλλα διακεκριμένα μέλη της Εταιρίας όπως ο Δημήτριος Θέμελης και ο Πάγκαλος. Και οι τρεις αυτοί ήταν μαθητές της Πατμιάδας Σχολής.
· 1832: Στις 9 Ιουνίου της χρονιάς αυτής, υπογράφεται η συνθήκη της Κωνσταντινούπολης που αναγνωρίζει την ανεξαρτησία του ελληνικού κράτους.Η Πάτμος μαζί με τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα δεν περιλαμβάνονται στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος .
· 1910: Χτίζονται οι πρώτες γειτονιές στη Σκάλα.
· 1912-1943: Στη διάρκεια της ιταλικής κατοχής οι αποθήκες μετατρέπονται σε διοικητικά γραφεία και η διδασκαλία των ελληνικών απαγορεύεται. Η Πατμιάδα Σχολή κλείνει και σταδιακά ερημώνεται .
· 1937: Η μονή του Ευαγγελισμού αποκτά τη σημερινή της μορφή.
· 1943: Έπειτα από την ήττα της Ιταλίας κατά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο, το νησί καταλαμβάνουν οι Γερμανοί.
· 1945: Οι Γερμανοί αποχωρούν υπό την πίεση των Άγγλων που μένουν στην Πάτμο μέχρι το 1947.
· 1947: Τα μαθήματα της Πατμιάδας Σχολής παραδίδονται στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης.
· 1948: Στις 7 Μαρτίου η ελληνική σημαία υψώνεται σε όλα τα νησιά της Δωδεκανήσου, τα οποία, μετά από πολύχρονους αγώνες, ενώνονται πλέον επίσημα με την υπόλοιπη Ελλάδα.
· 1948: Εγκαθίστανται στο νησί οι πρώτες τηλεφωνικές γραμμές.
· 1950: Οι πρώτοι τουρίστες ανακαλύπτουν το νησί.
· 1951: Κατασκευάζεται το νέο κτίριο της Πατμιάδας Σχολής.
· 1952: Ξεκινάει τη λειτουργία του το πρώτο εργοστάσιο παροχής ηλεκτρικού ρεύματος.
· 1960: Παρά την πρόοδο του νησιού πολλοί Πάτμιοι συνεχίζουν να μεταναστεύουν στην Αθήνα, στην Αυστραλία, στην Αμερική και στη Γερμανία στέλνοντας οικονομική βοήθεια στις οικογένειές τους στο νησί.
· 1966: Το πρώτο λεωφορείο αρχίζει τα δρομολόγια .
· 1972: Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας στη χώρα, κατασκευάζεται το σημερινό λιμάνι.
· 1983: Η Πάτμος αναγνωρίζεται επίσημα από το ελληνικό κοινοβούλιο ως Ιερό Νησί.
· 1988: Η μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου γιορτάζει την εννιακοσιοστή επέτειο της ύπαρξής της.
· 1995: Η Πάτμος γιορτάζει τα 1900 χρόνια από τη συγγραφή της Αποκάλυψης του Αγίου Ιωάννη.
· 2001: Από τις 7 μέχρι τις 14 Σεπτεμβρίου πραγματοποιείται το πρώτο φεστιβάλ θρησκευτικής μουσικής «Η Ιερή Αποκάλυψη της Μουσικής» σε αμφιθέατρο χτισμένο κοντά στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης.
ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ
H Πάτμος ειναι το νησί όπου ο απόστολος του Ιησού Ιωάννης έγραψε το 27ο και τελευταίο βιβλίο της Καινής Διαθήκης την, "Αποκάλυψη", το 95μχ.
Ο Ιωάννης ο Θεολόγος γνωστός και ως ο αγαπημένος μαθητής του Ιησού, ήρθε στο νησί εξόριστος μαζί με τον μαθητή του Πρόχωρο και παρέμειναν εδώ για 18 μήνες. Το 97μ.χ. γύρισαν στην Έφεσο όπου, σύμφωνα με την επικρατέστερη θεωρία, ο Ιωάννης έγραψε το τέταρτο ευαγγέλιο.
Ο Πρόχωρος περιγράφοντας το μέρος ανάπαυσης του Ιωάννη "φωτογραφίζει"το σπήλαιο της Αποκάλυψης.
Πρόκειται ουσιαστικά για μια κοιλότητα μέσα στη γη όπου ο Απόστολος της Αγάπης είχε ένα θεϊκό όραμα έπειτα από το οποίο έγραψε το βιβλίο της Αποκάλυψης, υπαγορεύοντάς το στον Πρόχωρο.
Ο Θεός αποκαλύφθηκε εδώ στον Ιωάννη, πατώντας στο έδαφος, έτσι το μέρος θεωρείται Θεοβάδιστο και αποκαλείται συχνά Ιεροσόλυμα της Μεσογείου.
Το πέτρωμα του σπηλαίου ονομάζεται τραχείτης : είναι γρανιτοειδές και προέρχεται από τα βαθύτερα στρώματα της γης.Για να πήξει χρειάζεται πολύ υψηλές θερμοκρασίες και πολλούς γεωλογικούς αιώνες.
Στα σημεία όπου έχουν αναπτυχθεί οι υψηλότερες θερμοκρασίες φαίνονται γυαλιστεροί κρύσταλλοι.
Στην οροφή του σπηλαίου υπάρχει ένα τριπλό ρήγμα που πιστεύεται ότι προκλήθηκε από την παρουσία του Θεού.
Το μοναστήρι ,που ήρθε και αγκάλιασε τη σπήλαιο,αποτελείται από την εκκλησία της Αγίας Άννας - ακριβώς δίπλα στη σπηλιά - τον Άγιο Αρτέμιο και τον Άγιο Νικόλαο - πάνω από τη σπηλιά - καθώς και ένα κεντρικό χώρο που θυμίζει παραδοσιακό δωμάτιο της Χώρας.
Η Αγία Άννα χτίστηκε από τον Όσιο Χριστόδουλο (1088) που της έδωσε το όνομα της μητέρας της Παναγίας, της μητέρας του ιδίου,αλλά και της αυτοκράτειρας Άννας της Δαλασκηνής, η οποία συμβούλεψε το γιο της Αλέξιο Κομνηνό να του παραχωρήσει το νησί της Πάτμου.
Στην εκκλησία υπάρχει μεταξύ άλλων η εικόνα της Αγίας Άννας με την Παναγία στην αγκαλιά της να κρατάει ένα λουλούδι που συμβολίζει τον αγέννητο Χριστό. Αρχική σκέψη του Όσιου Χριστόδουλου ήταν να χτίσει εδώ το μοναστήρι του Άγιου Ιωάννη του Θεολόγου, όμως δεν την πραγματοποίησε λόγω της τοποθεσίας του σπηλαίου που βρίσκεται κοντά στο λιμάνι και ήταν εύκολα προσιτό στους πειρατές.
Την ενέργεια του σπηλαίου-που δημιουργήθηκε σε διάρκεια αιώνων για να διοχετεύσει ένα θείο μήνυμα προς την ανθρωπότητα-μάλλον δεν χρειάζεται κανείς καθοδήγηση για να τη νιώσει. Πάντως υπάρχει ένας καλόγερος πρόθυμος να σε ξεναγήσει στο μοναστήρι.
ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ
Μπορείς να φτάσεις περπατώντας και από το λιμάνι της Σκάλας (2,3χμ) και από τη Χώρα (2,2χμ). Η είσοδός της βρίσκεται πάνω στον κεντρικό δρόμο που συνδέει τη Σκάλα με τη Χώρα όπως φαίνεται στη φωτογραφία και το χάρτη. Αν προτιμήσεις να έρθεις με λεωφορείο, τα δρομολόγια είναι συχνά, θα κατέβεις στο μισό της απόστασης μεταξύ Σκάλας και Χώρας, κοντά στην είσοδο του μοναστηριού.
Αν έρθεις περπατώντας, είτε από τη Σκάλα είτε από τη Χώρα, έχεις δύο επιλογές: να ακολουθήσεις τον κεντρικό δρόμο ή να διανύσεις τον Παλιό Δρόμο, πιο σύντομο και γραφικό. Αυτός ξεκινάει από το σημεία που φαίνονται στις φωτογραφίες και στους χάρτες.
